Ik kan mij goed herinneren dat ik als klein meisje met mijn moeder naar een theehuis in Zwolle ging, dat was een mooi gebouw met gekleurde glazen in de muren en plantjes bij binnenkomst. Het staat in een doe park, dus als kind was er veel te zien en kon ik er lekker spelen. Het theehuis is sinds 2018 gesloten, maar het doepark is er nog en heet Nooterhof mocht je het willen bezoeken. Nu eerst wat is een Earthship?
Off grid wonen
Off grid wonen is zelfvoorzienend kunnen wonen, de woning is dan niet aangesloten op nutvoorzieningen zoals water, elektra, gas en riolering. Hier vallen niet veel soorten woningen onder, maar je kan hierbij denken aan een boot. Zo ook een Earthship, dat is een zelfvoorzienende off-grid woning, opgebouwd uit aarde en gerecyclede materialen. Er wordt gebruik gemaakt van bijvoorbeeld flessen en blikjes, om een lage impact op de aarde te garanderen.
Een Earthship kan je vertalen naar aardehuis, bij een aardehuis heb je best veel vrijheden. Dan kun je, zolang het huis uit natuurlijke en gerecyclede materialen is opgebouwd, je huis gewoon aardehuis noemen. Echter is een aardehuis een vrij te gebruiken naam en Earthship een 'merk naam'. Een Earthship moet voldoen aan de eisen die zijn opgesteld door Mike Reynolds.
Voor je het huis een earthship ‘mag’ noemen met het voldoen aan:
- Gebouwd met natuurlijke en gerecyclede materialen;
- Verwarming en verkoeling door aarde en zon;
- Elektriciteit door zonne- en windenergie;
- Er is wateropslagcapaciteit;
- Water wordt hergebruikt;
- In de broeikas is een eigen voedselproductie.
De opbouw
Het oorspronkelijke earthship is ontwikkeld in New Mexico. Het principe gaat dus uit van een veel warmer klimaat met grond die beter warmte geleidt dan in Nederland.
De noordzijde van een aardehuis is een heuvel. Het gemakkelijkste is om tegen een al bestaande heuvel te bouwen, omdat die in Nederland vaak ontbreken is een eigen heuvel maken makkelijker. Tegen deze heuvel wordt een muur gebouwd van gemiddeld 1500 afgedankte autobanden, volgestopt met nog meer aarde.
Deze bandenwand heeft als functie voornamelijk isolatie, het kan warmte of koelte goed vasthouden, ook is het vuur en schokbestendig en geeft het als draagmuur ondersteuning aan het dak.
Het is niet duur om dit te maken, alleen kost het wel veel tijd en arbeid, in één band kan zo'n 100 kilo aan aarde. Als de muur eenmaal af is wordt het bedekt met een leemlaag voor extra isolatie en een mooiere afwerking.
Zuidzijde
Aan de zuidzijde is de meeste zon, dus dat is de zonnezijde. Hiervan kan je goed gebruik maken van de licht en warmte, doo middel van een broeikas. Hierin kan je warmte opslaan, maar het dient ook als bufferzone door aan deze kant de warmte er uit te laten doormiddel van de kantelramen. Verder is dit de ideale plek om voedsel te verbouwen en afvalwater te verwerken.
De planten in deze kas worden bewaterd met grof gefilterd afvalwater vanuit de gootsteen of de douche, de planten zorgen ook voor filtering van het water.
De zuidzijde van de woning is ook de entree en hal, aan de noordzijde grenzen de leefruimtes. Door de broeikas met een helling van 9° te bouwen, komt er zo veel mogelijk zonlicht binnen.
Niet alleen de buitenmuren zijn bijzonder, maar ook de muren binnen zijn een kunstwerk, door het hergebruiken van oude materialen. Minimaal 45% van de woning bestaat uit gerecyclede materialen. De niet-steunmuren worden veelal gecreëerd uit leem of andere klei in combinatie met gebruikte flessen en blikjes. De glazen flessen zorgen voor een prachtige mozaïek aan kleuren en patronen.
Verwarmen en koelen
In New Mexico, waar deze woningen ontstaan zijn schijnt de zon veel langer. Er is voldoende warmte opgeslagen in de woning om de winter door te komen. Soms wordt er gekozen om het woongedeelte verder van de kas te plaatsen en doormiddel van een tunnel in de bandenmuur een luchtstroom te creëren die de woning koelt.
In Nederland is het kouder en hebben we een stuk minder zonuren, je kan gebruikmaken van een houtkachel. Met mijn kennis over verduurzamen zou ik het een logische keuze vinden om te kiezen voor een warmtepomp die verwarmt met de warmte van de grond.
Een water- water warmtepomp maakt gebruik van de warmte in de bodem, waardoor je geen last hebt van geluid of een lelijk blok om uit de lucht warmte te halen. Met het plaatsen van wat zonnepanelen kan je de woning zelfvoorzienend maken. Dit kan bij iedere andere woning ook, daarvoor hoef je geen earthship te hebben.
Watervoorziening
Wat wel alleen is weggelegd voor off-grid wonen is een eigen watervoorziening. De woning is niet aagesloten op het riool. Door een water reservoir te bouwen in de heuvel kan je regenwater opvangen, wat gefilterd wordt door de aarde. Om hier drinkwater van de maken kan je nog eens door een waterzuiveringssysteem laten lopen. Het gebruikte drinkwater, of douche- bad- of afwaswater laat je dan weer door een grof filter naar je broeikas lopen.
Als je dat water dan weer uit de plantenbakken pompt is het voldoende gefilterd om je toilet door te spoelen. Voor de wet mag dit echter niet. Wel kan je jouw toilet aansluiten op een septische tank of een compost toilet gebruiken. Beide hebben een hele andere manier van gebruik, dit is dus een eigen voorkeur. In Nederland mag je niet zomaar off-grid wonen, dus je kan er altijd voor kiezen om de wc wel te sluiten op de riolering.
Earth ship in Nederland
In Nederland moet je woning aangesloten zijn op de nutsvoorzieningen. Je huis moet aangesloten zijn op het waternet, de riolering en de elektriciteit. Je hoeft die voorzieningen niet te gebruiken, maar ze moeten aanwezig zijn. Gelukkig is deze regelgeving niet zo zwart/wit als ik nu beschrijf. De gemeente kan je namelijk gratie verlenen waardoor je bij wijze van uitzondering mag bouwen zonder nutsvoorzieningen. Voor meer informatie kan je het beste naar Olst, daar is de verenging Aardehuis, een dorp met zelfvoorzienende aardewoningen.
Geen Earthship, wel duurzaam wonen?
Klink dit toch allemaal wat ingewikkeld, maar wil je wel graag jouw woning verduurzamen? Dan kan je kiezen om te isoleren, om minder warmte kwijt te raken en in de zomer en koel bij te zitten. Je kan dan kijken naar iedere oppervlakte van de woning. Het dak, de ramen, deuren, gevels, maar ook de bodem om je huis. Je kan al deze oppervlakten (laten) isoleren, waardoor je veel minder warmte verliest en dus minder hoeft te stoken.
Als je nog een oude cv ketel hebt dan kan je kiezen voor een HRE ketel of combi ketel, waarbij een deel van het water wordt verwarmd door elektriciteit en niet door gas. Wil je helemaal geen gas meer? Dan kan je een warmtepomp laten plaatsen, dat kan één zijn die aan de lucht verwarmt of uit de bodem. Hierbij heb je niet alleen verwarming, maar ook warm water.
Wil je eigen energie opwekken, dan kan je mogelijk zonnepanelen laten plaatsen. Dit hoeft niet altijd op het dak, dit kan ook op de garage of als je veel land hebt gewoon op de grond.
Voor nu kan ik alleen nog maar dromen van een eigen woning, maar of dat een Earthship wordt weet ik nog niet.
Reactie plaatsen
Reacties